Bakens voor een nieuw sociaal perspectief
Dit boek is een structurele analyse van hoe ‘wij’ in de loop der eeuwen met elkaar en met de arme ander en de ‘andere ander’ zijn omgegaan. Hierin zijn rode draden te herkennen die tot op heden doorwerken in de sociale cohesie, het sociale beleid en de sociale problematiek.
Dit boek is het vervolg op Llewellyns proefschrift waarin de sociale cohesie in laatmiddeleeuws Utrecht centraal stond: Aards, betrokken en zelfbewust. De verwevenheid van religie en cultuur in katholiek Utrecht, 1300-1600.
De urgentie van de huidige sociale problematiek heeft Llewellyn tot het nieuwe boek gebracht. Het marktdenken is al weer enkele decennia het leidende principe, maar van burgers wordt participatie en solidariteit verwacht. Deze tegenstrijdige principes veroorzaken frictie. Minder dan een eeuw geleden was het dagelijks leven het domein van de plaatselijke gemeenschap en nu wordt de participatiesamenleving van bovenaf opgelegd. Hoe kon het gemeenschapsbesef verloren gaan? En hoe kan een hernieuwd sociaal bewustzijn eruit zien?
In debat en beleid ontbreekt het aan historisch bewustzijn over het structurele karakter van de huidige problematiek. Dit bemoeilijkt het zicht op oplossingsrichtingen. Het in kaart brengen van zowel succesvolle samenwerkingsverbanden als sociale spanningsvelden door de eeuwen heen draagt bij aan inzicht in ‘wat sociaal werkt’ en ‘wat sociaal niet werkt’. Zo geeft het onderzoek handvatten voor de transformatie van vastgelopen processen.
Een voorbeeld van Llewellyns werkwijze is het artikel ‘Feit en fictie over de participatiesamenleving: burgerkracht vroeger en nu’, dat in 2015 gepubliceerd is in de bundel Nuchtere betogen over religie, onder redactie van Govert Buijs en Marcel ten Hooven.