Vignet

Maartenszegel

Het zegel van de Utrechtse Domkerk uit 1313 is het vignet van Levend Verleden Nu. Het toont Sint Maarten te paard die zijn mantel deelt met de bedelaar. Anders dan op latere afbeeldingen zijn de weldoener en de bedeelde hier even groot afgebeeld en kijken ze elkaar aan. De bedelaar is dan ook niet zomaar iemand: hij heeft de gestalte van Christus. Met zijn rechterhand maakt hij een zegenend gebaar. Hier is een passage uit het evangelie afgebeeld, en wel uit Mattheus 25: “wat u aan de minste der mijnen geeft, dat geeft u aan mij.” Weldoener en bedelaar zijn gelijkwaardig. Links staat de hemelpoort open: de geleefde naastenliefde is de essentie van het christendom. Delen brengt de hemel op aarde.


C050AA

De gelijkwaardigheid tussen schenker en ontvanger is niet gebleven: in latere versies van het Domzegel wordt de bedelaar steeds kleiner en gebrekkiger, hij verdwijnt letterlijk in de marge. Dit laat iets zien van ontwikkelingen in de samenleving: ook daar was naastenliefde vanuit gelijkwaardigheid niet meer vanzelfsprekend.

Gelijkwaardigheid is nog steeds een thema in de Nederlandse samenleving. Het delen van overvloed is weer een groot thema in deze wereld waarin de ongelijke verdeling van rijkdom alom spanning veroorzaakt.